A Khalsa Press Publication, ISSN: 1930-0107

PANTHIC.org


"ਸਰੀਰਕ ਮੌਤ ਨੂੰ ਮੈਂ ਮੌਤ ਨਹੀ ਮੰਨਦਾ ,ਜਮੀਰ ਦਾ ਮਰ ਜਾਣਾ ਯਕੀਨਨ ਮੌਤ ਹੈ ।
Physical death I do not fear, but death of the conscious is a sure death."

- Sant Jarnail Singh Khalsa (Bhinderanwale)

The Drama of Apologies

June 27, 2007
Author/Source: Gurcharanjit Singh Lamba

ਡਰਾਮਾ ਮਾਫ਼ੀ ਨਾਮਾ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੁਰਿਆਈ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੀ ਪੂਰਬ ਸੰਧਿਆ ਤੇ 17 ਮਈ, 2007 ਅਤੇ 29 ਮਈ, 2007 ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਵਿਚ ਸਪਸ਼ਟ ਆਦੇਸ਼ ਸੀ, “ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਵਰਗੇ ਦੰਭੀਆਂ, ਪਾਖੰਡੀਆਂ ਦੇ ਪਾਖੰਡਾ ਅਤੇ ਦੰਭਾਂ ਦਾ ਪਰਦਾ ਫ਼ਾਸ਼ ਕਰ ਲਈ” ਅਤੇ “ਸਿਰਸੇ ਵਾਲੇ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿੱਢਿਆ ਪੰਥਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪੁੱਟੇ ਜਾਣ ਤਕ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ”। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਲਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਣ ਲਈ ਇਸ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, “ਦੰਭੀ, ਪਾਖੰਡੀ, ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੋਖੀ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮਦਾ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ ਸਬੰਧ ਨਾ ਰਖਣ;” ਪਰ ਇਸ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਦੀ ਅਜੇ ਸਿਆਹੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਕੀ ਸੀ ਕਿ ਅਖੌਤੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਅਖੌਤੀ ਮਾਫ਼ੀ ਨਾਮੇ ਨੂੰ ਸਿਰ ਤੇ ਚੁਕੀ ‘ਵਿਚੋਲੇ’ ਇਸ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਨੂੰ ਨਿਰਸਤ ਕਰਣ ਲਈ ਤਰਲੋ ਮੱਛੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮਾਫ਼ੀ ਨਾਮੇ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਤਾਂ ਦੂਰ ਉਸ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਉਕਤ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਹੀਂ?

ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਕੋਈ ਦੁਨਿਆਵੀ ਅਦਾਲਤ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲ ਵਾਂਗਰ ‘ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ’ ਅਦਾਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਥਾਪਿਆ ਅਕਾਲ ਦਾ ਤਖਤ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗੁਰੂ ਡੰਮੀ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਡੰਮ ਵਿਚ ਗ੍ਰਸਤ ਵਿਅਕਤੀ ਵਲੋਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ ਹੋ ਕੇ ਇਸਦੇ ਸਨਮੁਖ ਪੇਸ਼ ਹੋਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੰਥ ਉਸਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਲਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਵਿਪਰੀਤ ਕੂੜ ਅਤੇ ਝੂਠ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅਖੌਤੀ ਮਾਫ਼ੀ ਦਾ ਡਰਾਮਾ ਉਸਦੇ ਗੁਰੂ ਡੰਮ ਨੂੰ ਵੈਧਤਾ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੀ ਬਣੇਗਾ।
ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੇ ਇਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਭੇਖੀ ਦੰਭੀ ਗੁਰੂ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੋਂ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਰੇ ਹਨ। ਕਚ ‘ਤੇ ਸਚ, ਅਸਲ ‘ਤੇ ਨਕਲ, ਖੋਟੇ ‘ਤੇ ਖਰੇ, ਸਹੀ ‘ਤੇ ਗ਼ਲਤ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਰੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਚ, ਅਸਲ, ਖਰੇ ‘ਤੇ ਸਹੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਬਿਬੇਕ ਬੁਧ ਵੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੇ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਸਚ ਬਚਨ ਹੈ, ਕੂੜ ਨਿਖੁਟੇ ਨਾਨਕਾ ਓੜਕਿ ਸਚਿ ਰਹੀ ॥2॥

ਭੇਖ, ਪਾਪ, ਪਾਖੰਡ ਦਾ ਪਰਦਾ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਕਾਇਮ ਨਹੀ ਰਹਿੰਦਾ। ਦੁਨਿਆਵੀ ਤਾਕਤਾਂ ਅਤੇ ਲੋਭ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਗ੍ਰਸੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਲਬਾਦਾ ਧਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਅਤੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਵੀ ਇਸ ਪਾਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਲੁਕਾ ਨਹੀ ਸਕਦੀ। ਸਚ, ਇਨਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਹੱਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਣ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸਿਰਤਾਜ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦਾ ਫ਼ੁਰਮਾਨ ਹੈ, ਉਘਰਿ ਗਇਆ ਜੈਸਾ ਖੋਟਾ ਢਬੂਆ ਨਦਰਿ ਸਰਾਫਾ ਆਇਆ ॥ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਯਾਤੀ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਭੇਖੀ, ਦੰਭੀ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਗੁਰੂ ਸਚਿਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਿਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋ ਚੁਕੇ ਸਨ। ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਕਿਹਨਾਂ ਹਸਰਤ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਸਚਿਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਿਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਦੂਰੋਂ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਵਾਪਸ ਮੁੜੇ ਹੋਣ ਗੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਬੀ, ਪੈਗੰਬਰੀ ਅਤੇ ਰਸੂਲਾਂ ਵਾਲਾ ਹਿਰਦਾ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੰਥ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਅਤੇ ਕਿਤਨੀ ਕਿਤਨੀ ਦੇਰ ਆਪਣੇ ਮਰਕਜ਼, ਧੁਰੇ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸੋਮੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ।
ਮੀਣੇ, ਮਸੰਦ, ਧੀਰ ਮਲੀਏ, ਰਾਮ ਰਾਈਏ, ਨਿਰੰਜਨੀਏ ਰੂਪ ਬਦਲ ਬਦਲ ਕੇ ਪਾਵਨ ਸਰੋਵਰ ਅਤੇ ਸਿਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀਵਾਰ ਬਣਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਫ਼ੁਰਮਾਣਾ ਪਿਆ, ਇਹ ਮਸੰਦ ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰੀਏ, ਤ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਗਨ ਕੀ ਅੰਤਰ ਸੜੀਏ॥

ਪਰ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਇਥੇ ਹੀ ਆ ਕੇ ਰੁਕ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਕਲੀ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਾਲ ਕੁੜਤੀ, ਨਕਲੀ ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼, ਭਨਿਆਰੇ ਤੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਆਏ ਸਾਧ ਅਤੇ ਸੰਤ ਵੀ ਗੁਰੂ ਡੰਮ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚਲ ਕੇ ਨ੍ਰਿਸਾਕੰ ਸਰੀਕ ਹੈਂ॥ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰ ਨਾਲ ਸ਼ਿਰਕ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਹੈ ਤਿਸਹਿ ਸਰੀਕੁ ਨਾਹੀ ਰੇ ਕੋਈ ॥ ਕਿਸ ਹੀ ਬੁਤੈ ਜਬਾਬੁ ਨ ਹੋਈ ॥(1083)

1960 ਦੇ ਕਰੀਬ ਵੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਇਕ ਐਸੇ ਦੰਭੀ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਹਨ। ਅੰਧੀ ਰਯਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਭਾਹਿ ਭਰੇ ਮੁਰਦਾਰੁ ॥(468) ਕਾਫੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਉਸਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਲਗ ਪਏ। ਅਜ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਧਾਵਾਨ ਸਿਖ ਕਲਪ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ‘ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ’ ਦੇ ਐਡੀਟਰ ਸਰਦਾਰ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਉਸਦੇ ਮਜਮੇ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗੇ, ‘ਮਹਾਰਾਜ ਇਹ ਤਾਂ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਭਾਗ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਖੁਸ਼ ਖਬਰੀ ਨਿਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।’ ਉਹ ਪੰਖਡੀ
ਕਹਿਣ ਲਗਾ, ‘ਹਾਂ ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਕਰੋ।’ ਸਰਦਾਰ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਹਿਣ ਲਗੇ ਕਿ ਇਹ ਹੋ ਜਾਏ ਗਾ ਜੇ ਕਰ ਆਪ ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਦਾ ਕੌਤਕ ਇਕ ਵਾਰ ਫ਼ਿਰ ਦੁਹਰਾ ਦਿਉ। ਉਸਦੀ ਮਜਲਿਸ ਵਿਚ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ। ਬੀਬੀਆਂ ਸਰਦਾਰ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਕਹਿਣ ਲਗ ਪਈਆਂ। ਸ਼ਾਤਰ ਕੁਝ ਕੁ ਘਬਰਾਇਆ ਪਰ ਕਹਿਣ ਲਗਾ, ‘ਜੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕਰ ਦਵਾਂ ਗਾ, ਪਰ ਚੰਦੂ ਕੋਣ ਬਣੇਗਾ?’ ਸਰਦਾਰ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਹਿਣ ਲਗੇ ਕਿ ਜੇ ਇਤਨੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਪ ਮੈਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਪ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਭੁਲ ਬਖਸ਼ਵਾ ਲਵਾਂਗਾ। ਫਸੇ ਹੋਏ ਸਾਧ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਠੀਕ ਹੈ ਤੁਸੀਂ
ਤਿਆਰੀ ਕਰਵਾਉਗੇ। ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਵਾ ਦਿਤਾ ਪਰ ਦਿਤੇ ਹੋਏ ਸਮੇਂ ਤੇ ਉਹ ਦੰਭੀ ਗੁਰੂ ਪਿਛਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਉਂ ਐਸਾ ਗਾਇਬ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੁੜ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾ ਦਿੱਤੇ। ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਗੁਰਮੁਖ ਪਿਆਰੇ ਇੰਜੀਨਿਅਰ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਹੀ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਦੰਭੀ ਗੁਰੂ ਤਤੀ ਤਵੀ ਤਾਂ ਇਕ
ਪਾਸੇ ਰਹੀ, ਇਕ ਮੋਮ ਬੱਤੀ ਤੇ ਹੀ ਇਕ ਮਿਨਟ ਆਸਨ ਲਗਾ ਕੇ ਵਿਖਾ ਦੇਣ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕਥਾਕਾਰ ਗਿਆਨੀ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਝੌਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਿਤਨੀ ਸਪਾਟ ਅਤੇ ਸਟੀਕ ਹੈ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਤਾਂ ਉਹ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1430 ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੰਤਰ ਧਿਆਨ ਹੋ ਕੇ ਲਿਖਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਭੇਖੀ ਗੁਰੂ ਆਪ ਹੀ ਇਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਉਸਨੂੰ ਮੂੰਧੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮੁੜ ਲਫ਼ਜ਼ ਬ ਲਫ਼ਜ਼ ਲਿਖਵਾ ਦੇਣ ਤਾਂ ਮੈਂ ਮੰਨ ਜਾਵਾਂ ਗਾ। ਗੁਰੂ ਕਲਗੀਧਰ ਪਿਤਾ ਇਹਨਾਂ ਭੇਖੀ ਗੁਰੂਆਂ ਬਾਰੇ ਫੁਰਮਾਂਦੇ ਹਨ,

ਦੇਵ ਪੀਰ ਬਿਸਾਰ ਕੈ ਪਰਮੇਸ੍ਰ ਆਪ ਕਹਾਂਹਿਗੇ ॥
ਨਰ ਭਾਂਤ ਭਾਂਤਨ ਏਕ ਕੋ ਜੁਰ ਏਕ ਏਕ ਉਡਾਂਹਿਗੇ ॥
ਏਕ ਮਾਸ ਦੁਮਾਸ ਲੇੰ ਅਧ ਮਾਸ ਲੇੰ ਤ ਚਲਾਂਹਿਗੇ ॥
ਅੰਤ ਬੂਬਰ ਪਾਨ ਜਿਉ ਮਤ ਆਪ ਹੀ ਮਿਟ ਜਾਂਹਿਗੇ ॥ 19॥(ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ)

ਚਰਨ ਨਹੀ ਧਿਆਇ ਹੈ ॥ ਦੁਸ਼ਟ ਗਤਿ ਪਾਇ ਹੈ ॥ 34॥
ਨਰਕ ਕਹੁ ਜਾਹਿਗੇ ॥ ਅੰਤ ਪਛੁਤਾਹਿਗੇ ॥ 35॥ (ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ)

ਜਬੈ ਬਾਣ ਲਾਗਯੋ ॥ ਤਬੈ ਰੋਸ ਜਾਗਯੋ ॥ ਸ਼ਾਇਰੇ ਮਗਰਬ ਅਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਵੀ ਦੁਆ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਤੇਰੀ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਤੂਫ਼ਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਵੇ ਕਿਉਕਿ ਐਸ਼ੋ ਇਸ਼ਰਤ ਨੇ ਤੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਖੜੋਤ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਖ਼ੁਦਾ ਤੁਝੇ ਕਿਸੀ ਤੂਫ਼ਾਂ ਸੇ ਆਸ਼ਨਾ ਕਰ ਦੇ,
ਕਿ ਤੇਰੀ ਬਹਾਰ ਕੀ ਮੌਜੋਂ ਮੇਂ ਇਜ਼ਤਿਰਾਬ ਨਹੀਂ।

ਸਿੰਘ ਸਰਨ ਕਤ ਜਾਈਐ ਜਉ ਜੰਬੁਕੁ ਗ੍ਰਾਸੈ ॥1॥(858) ਮੁਗਲਾਂ ਨਾਲ ਜੰਗ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਮੋਮਨ ਖਾਨ ਹਾਥੀ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ
ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜ਼ਖਮੀ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰ ਭਾਈ ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੱਲਾ ਸ਼ੇਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਦੋ ਦੋ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਟੱਪ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸੀ ਤੇ ਤੂੰ ਹੁਣ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕੱਟੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਟੱਪ
ਸਕਦਾ?

ਜਦ ਅਸੀਂ ਤੁਸੀਂ ਹੁਤ ਮੰਝੀ ਚਰਾਵਤ। ਤੂੰ ਹੁਤੈ ਮੰਝੀ ਮਇ ਦੁੱਇ ਟੱਪ ਜਾਵਤ।
ਅਬ ਕੱਟਾ ਤੁਰਕਨ ਕਾ ਕਿਤਕ ਕਾ ਕਿਤਕ ਕ ਬਲਾਇ । ਮਾਰ ਤੁਰਕ ਤੂੰ ਉਪਰ ਜਾਇ।

ਕੀ ਦੰਭ ਅਤੇ ਪਖੰਡ ਦੇ ਗੁਰੂ ਡੰਮ ਦਾ ਕੱਟਾ ਹੁਣ ‘ਸਿੰਘਾਂ’ ਅਤੇ ‘ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ’ ਨੂੰ ਹਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ?

ਮਨ ਰੇ ਛਾਡਹੁ ਭਰਮੁ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇ ਨਾਚਹੁ ਇਆ ਮਾਇਆ ਕੇ ਡਾਂਡੇ ॥
ਸੂਰ ਕਿ ਸਨਮੁਖ ਰਨ ਤੇ ਡਰਪੈ ਸਤੀ ਕਿ ਸਾਂਚੈ ਭਾਂਡੇ ॥1॥ ਡਗਮਗ ਛਾਡਿ ਰੇ ਮਨ ਬਉਰਾ ॥
ਅਬ ਤਉ ਜਰੇ ਮਰੇ ਸਿਧਿ ਪਾਈਐ ਲੀਨੋ ਹਾਥਿ ਸੰਧਉਰਾ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥338

-ਗੁਰਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਂਬਾ


Views and opinion expressed in guest editorials/columns are of the author and do not necessarily reflect the view or opinion of Panthic.org or Khalsa Press.

Comments

 

Disclaimer: Panthic.org does not necessarily endorse the views and opinions voiced in the feedback from our readers, and cannot be held responsible for their views.

Background and Psyche of Anti-Sikh Events of 1984 & the RSS : Video Interview with Bhai Ratinder Singh

Akaal Channel's interview with Panthic.org Senior Editor Bhai Ratinder Singh regarding anti-Sikh events in 1983, and 1984 in Indore Madhya Pardes and the RSS Psyche
Read Full Article


RECENT ARTICLE & FEATURES

ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਅਦੁੱਤੀ ਯੋਧਾ - ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਦਿੱਲੀ’

 

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਈ ਛੋਟੀ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਲੀਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹਾ ਵਤੀਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਤੇ ਤੁਰ ਪਏ ਸਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੈੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਵੀ ਥਰ੍ਹ ਥਰ੍ਹ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ...

Read Full Article

Sant Giani Baba Mohan Singh Ji - Head of Bhinder Kalan Samperdai Passes Away

 

Sant Giani Mohan Singh Ji, the saintly centenarian head of the Bhindra Samperdai, has attained Akal Chalana, leaving his mortal body to merge with Akal Purakh Sahib. The revered Giani Ji headed the religious seminary (Taksal) for over half a century. ...

Read Full Article

Operation Blue Star: The Launch of a Decade of Systematic Abuse and Impunity

 

In June 1984, the Indian Army attacked Harmandir Sahib, popularly known as the Golden Temple, as well as over 40 other gurdwaras (Sikh places of worship) throughout Punjab. The attacks, codenamed “Operation Blue Star,” killed thousands of civilians trapped inside the gurdwaras. This assault marked the beginning of a policy of gross human rights violations in Punjab that continues to have profound implications for the rule of law in India....

Read Full Article

ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਛੰਦ-ਵਿਧਾਨ

 

ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਆਰੰਭਿਕ ਰਚਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ’ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿਤ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੰਦ-ਗਤ ਵਿਵਧਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਛੰਦ-ਬੱਧ ਵਿਵਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੱਚਾ ਗ੍ਰੰਥ ਇਕ ਸੌ ਚਾਲੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਛੰਦ-ਰੂਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਸਮੁੱਚੇ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ੧੪੦ ਦੇ ਕਰੀਬ ਛੰਦ-ਰੂਪ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਵੰਨਗੀ ਪੱਖੋਂ ਮਾਤ੍ਰਿਕ, ਵਰਣਿਕ ਅਤੇ ਗਣਿਕ ਤਿੰਨਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਛੰਦ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਹਨ। ...

Read Full Article

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ : ਭਾਸ਼ਾਈ ਰੂਪ

 

ਹੱਥਲੇ ਪਰਚੇ ਵਿਚ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਾਠ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸਰੂਪ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਆਕਰਨਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਜਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਮੱਧਕਾਲ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕਿਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਤਹੀ ਅਵਲੋਕਣ ਗੁਰਮੁਖੀ ਔਰਥੋਗ਼੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਇਸ ਰਚਨਾ ਨੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਔਰਥੋਗ਼੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਸਰੂਪ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।...

Read Full Article

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ : ਸੁਰਤ-ਸੰਚਾਰ

 

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਿਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਪਹਿਰ ਗਾਉਣ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਭਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਗਉਡ਼ੀ ਰਾਗ ਵਿਚ ਸਿਰਜਤ ਜਾਂ/ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਿਤ ਬਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠ ਦਾ ਆਰੰਭ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਵਾਲੇ ਸਲੋਕ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਵਰਣਨ ਨਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਖਾਂ ਦੀ ਮਣੀ ਹੈ...

Read Full Article

ਚੰਡੀ ਦੀ ਵਾਰ : ਕਾਵਿ-ਕਲਾ

 

ਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਕੀ ॥ ਪਾਤਸਾਹੀ ੧੦ ॥ ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗੌਤੀ ਸਿਮਰਿ ਕੈ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਲਈਂ ਧਿਆਇ ॥...

Read Full Article

ਪੁਸਤਕ ਸਮੀਖਿਆ - ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ

 

ਲੇਖਕ ਐਸ.ਐਮ.ਮੁੱਸ਼ਰਿਫ਼ ਸਾਬਕਾ ਆਈ.ਜੀ ਪੁਲਿਸ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੁਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੋਜੀ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਭਰਪੂਰ ਕਲਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪਲੇਠੀ ਕਿਤਾਬ ''ਕਰਕਰੇ ਦਾ ਕਾਤਲ ਕੌਣ?, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚੇਹਰਾ'' ਲਿਖ ਕੇ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇਸ਼-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਘਿਨਾਉਣੀਆਂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। | ...

Read Full Article

ਰੰਘਰੇਟਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬੇਟਾ : ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਚਿਤਰਿਆ ਭਾਈ ਜੈਤਾ

 

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਨੂੰ 'ਰੰਘਰੇਟਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬੇਟਾ' ਕਹਿ ਕੇ ਵਡਿਆਇਆ ਸੀ। ਜ਼ਿਆਰਾਤਰ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਜੈਤਾ, ਬਾਲ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇ ਨੂੰ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸੀਸ ਭੇਂਟ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਉੱਘੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਚਿੱਤਰ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਭਰੀ ਤਫ਼ਸੀਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਰਚਨਾ।...

Read Full Article