A Khalsa Press Publication, ISSN: 1930-0107

PANTHIC.org


"ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਫ਼ਰ ਤੋਲਣ ਵਾਲੇ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸੋਧਣਾ ਹਰ ਗੁਰਸਿੱਖ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤਿਵਾਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਤਿਵਾਦੀ ਹਾਂ।"
- Bhai Ranjit Singh (Jathedar Sri Akal Takht Sahib)

Randhawa Samperdai: Sacrilegious Acts Under the Guise of Sikhi

August 20, 2010
Author/Source: Khalsa Press


A Barber at Mimsa Dera waits for the Nihang to beat a Nagara, before cutting the Kes of a Sikh Child

View Full Photo Gallery of Mimsa Ritual

(ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੜ ਸਕਦੇ ਹੋ)

MIMSA, SANGRUR- Every twelve years a bizarre ritual is replayed at the dera of Sadh Mohkam Singh Randhawa Samperda in the village of Mimsa, District Sangrur in which Amritdharis and Kesadhari Sikhs make a mockery of one of the most sacred symbols of the Sikhs - the Kes. In this ceremony, the sacred Kes of young children are dishonored in a shocking public ceremony reeking of pagan and Hindu ritualism.

The atmosphere during this odious “festival” is not unlike a typical Punjab village fair (mela), in which hundreds of residents from the adjoining villages and towns arrive on foot, tractor, car and bus. The gathering at the festive dera of the Randhawa Samperda is to mark the ceremonial rite of passage for thier youngsters into the “Randhawa” clan. The participants include the young and the old, city folks and villagers with flowing beards, blue dastars, gatras and Kirpans. No one would suspect this could be the venue of such a sacrilegious act that is played out every decade or so in the heart of Punjab.



In the center of the gathering arena, marked by tent like structures, several clay cooking pitchers are heated under the fire of dried cow dung. The heated pitchers are used to prepare rotis and other food made on site by the local women. Attendees also bring offerings of various kinds to the dera to mark this occasion. A Nihang Singh is then asked to began beating a Nigara (kettle drum) signaling the start of the ritual. The locals then began to gather around the young children on whom this rite is to be performed.

The prepared rotis and hats are then placed on top of some of these young Sikh children, and a barber using scissors then begins to cut the unshorn hair (kes) from the Sikh children's heads.

The cut Kes are then ceremoniously discarded into cow dung fire along with the rotis and other ritualistic food offerings. The Nagara beat continues, and so does the crowd’s excitement. One after another, this rite is repeated on the rest of the selected Sikh children.

According to these villagers, upon completion of this ceremony, the children are then regarded to have been initiated into the “Randhawa” clan. Ironically, these individuals who consider themselves as Sikhs don’t see any issue with these sacrilegious ceremony and their faith. Removing the sacred Kes is regarded as a cardinal offense in the Sikh code of conduct.

This ceremony was performed on June 22nd of 2010, and will be repeated in another twelve years. A local family, who participated in this ritual, was disgusted to witness the above event and has turned over their photographic and video evidence to Panthic.org for publication so the Sikh community at large can be made aware of this blind ritual being performed under the guise of Sikhi. The family is now facing threats from the dera and its supporters for bringing this issue in the public.

Bhai Bhagwan Singh a Khojee, a katha-vachak from the Damdami Taksal, who also witnessed this bizarre ritual, sent the following details of his account:


ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਮੇਰਾਂ ਅੱਖੀ ਦੇਖਿਆ ਦ੍ਰਿਸ਼
ਭਾਈ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖੋਜ਼ੀ

੨੨ ਜੂਨ ੨੦੧੦
ਹਰ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਬੇਅਬਦੀ , ਹਰ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਜੜਦਾ ਹੈ ਪਿੰਡ ਕਿਉਂਕਿ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕੇਸ ਕਤਲ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੋ ਰਹੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ ਹੈ ਕਿ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਠੱਲ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜਿਲ੍ਹਾਂ ਸੰਗਰੂਰ, ਧੂਰੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਵਸਦੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਮੀਮਸਾ ਵਿਚ ਹਰ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਅੱਠ ਤੋਂ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੇਸ਼ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਾ ਰੰਧਾਵਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਕੋਈ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ, ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਬੇਮੁਖ ਹੋ ਗਿਆ ਹੁਣ ਇਹ ਸਿਖ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।

ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਨਾਈ ਕੇਸ ਕਤਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਗੁਰੁ ਦੀ ਲਾਡਲੀ ਫੌਜ ਦਾ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਨਗਾਰਾ ਵਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ੧੨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕੁਰੀਤੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਕੱਲ ਸਿਖ ਆਪਣੇ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵਾਰਿਸ਼ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਰਜ਼ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ ਛੱਡ ਕੇ ਭਾਵ ਰਹਿਤ ਭੰਗ ਕਰ ਰਿਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੁ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ “ਮੈਨੂੰ ਸਿੱਖ ਪਿਆਰਾ ਨਹੀਂ, ਸਿਖ ਨਾਲੋਂ ਰਹਿਤ ਪਿਆਰੀ ਹੈ”। ਪੁਰਾਤਨ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦੀ ਸੋਚ ਇਹ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, “ਮੇਰਾ ਸਿਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਰ ਮੇਰਾ ਸਿੱਖੀ ਸਿਦਕ ਨਾ ਜਾਵੇ”, ਪ੍ਰੰਤੂ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦੀ ਸੋਚ ਹੈ ਕਿ “ਸਿਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਾਵੇ ਪਰ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਦੇ ਦਾਹੜੀ ਨਾ ਆਵੇ”।

ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੱਸਦਿਆਂ ਹਨ ਸਾਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਸਿੱਖ ਲਈ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਲਈ ਜਾਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਵਾਂਗੇ।

ਯਾਰ ਕਰੋ ਉਹ ਸਮਾਂ ਜਦ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੱਤੀ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕਿਤੇ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜੁੱਤੀ ਨਾਲ ਜਿਹਨਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਖੁੱਲ ਕੇ ਜਮੀਨ ਤੇ ਪਏ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਫਿਰ ਭਾਈ ਤਾਰੂ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੋਪਰੀ ਤੱਕ ਲੁਹਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਹਰ ਹਫਤੇ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਯਾਰ ਕਰੋ ਚਾਰੋ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਵਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਪਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਗੁਰੁ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬੰਦ-੨ ਕਟਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਫੈਸ਼ਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕੇਸ਼ ਕਟਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਵਾਹ! ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਵਾਰਸੋ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿ ਮੁੱਲ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ ਆਪਣੇ ਸਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਾ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ –

ਤਿੱਖੀ ਤਲਵਾਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ
ਗੁੜਤੀ ਮਿਲੀ ਹੈ ਖੰਡੇ ਦੀ ਧਾਰ ਵਿਚੋਂ
ਕੇਸ, ਦਾਹੜੀ ਤੇ ਸਿਰ ਤੇ ਦਸਤਾਰ ਸੋਹਣੀ
ਸਾਡਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਰੂਪ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚੋਂ।

ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਕ ਦਸਤਾਰ ਬੰਨ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨੋਜ਼ਵਾਨ ਵੱਲ ਵੇਖਿਉਂ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੋਵੇ ਉਹ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਵੇ ਉਸਨੂੰ ‘ਸਰਦਾਰ ਜੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਜਿਸ ਦੇ ਕੇਸ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਤੇ ਦਾਹੜੀ ਮੁੰਨੀ ਹੋਵੇ ਉਸਨੂੰ ਹਰ ਕੋਈ ਰੋਂਦਿਆਂ ਭਈਆਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਿੱਖ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹੀਏ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਸਾਬਿਤ ਸਰੂਪ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਵੀ ਕੇਸਾਧਾਰੀ ਸੀ। ਤੁਲਸੀ ਦਾਸ ਨੇ ਰਮਾਇਣ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ

ਸਕਲ ਗੋਚ ਰਾਮ ਨੁਹਾਵ। ਸੁਚ ਸਜਾਨ ਬਠ ਖੀਰ ਮੰਗਾਵਾ॥

ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵੀ ਕੇਸਾਧਾਰੀ ਸੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਨੂੰ ਕੇਸਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ-

ਬੰਸੀ ਵਾਲੇ ਆਉ ਹਾਮਰੇ ਦੇਸ। ਤੇਰੀ ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ ਲਾਂਬੇ ਕੇਸ।
ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਯਹ ਧਰਮ ਹੈ ਸਤੀ ਜਬ ਸਿਰ ਪਰ ਧਾਰ
ਸਿਰ, ਦਹਾੜੀ ਔਰ ਸਰੀਰ ਕਿ ਅੰਗ ਨਾ ਬਾਲ ਨਾ ਕਟਾਵੇ।

ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਸਾਸ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੇਸ਼ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮਹੱਤਤਵ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਹਜ਼ਾਮਤ – ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਮੁੰਢਣ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਤੇ ਕਲਫ਼ ਲਾ ਕੇ ਕਾਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹਦੀ ਬਾਬਤ ਮਹਾਂਰਾਜ ਜੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ-

ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁੱਕਾ ਪੀਣਾ, ਹਜਾਮਤ ਕਰਾਉਣੀ, ਕੇਸ ਕਟਾਉਣੇ, ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਘਸਾਉਣਾ, ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਟਣਾ, ਮਸਾਨੇ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਕੇਸ ਉਤਾਰਨੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਈ ਆਦਮੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕੈਂਚੀ ਨਹੀਂ ਲਾਉਣੀ, ਉਸਤਰਾ ਨਹੀਂ ਲਾਉਣਾ। ਚਾਕੂ ਕੱਟੀਏ ਨੇ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਕੇਸ਼ ਵੱਢ ਲਏਸ ਨ ਤਾਂ ਉਹ ਚਾਕੂ ਕੱਟੀਏ ਬਣ ਗਏ। ਤੇ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਰੰਧਾਵਿਆ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹੀਏ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਨਾਮ ਦੇਈਏ। ਇਹ ਵੀ ਤਾਂ ਗੁਰੁ ਦੀ ਆਗਿਆਂ ਤੋਂ ਉਲਟ ਚਲਦੇ ਹਨ।

ਫਿਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਟ ਕਟੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਉੱਲਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜਿਹੜਾ ਮਰਾਸੀਆਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਸੀ, ਏਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ‘ਮਰ-ਜਾਣਾ’ ਸੀ। ਗਫਜ਼ਾਬਾਦ ਦੀ ਸਾਖੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਸ ਦੇ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇ ਵੇ ਮਰ-ਜਾਣਿਆਂ’। ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਵਿਚ ਖੇਲਣ ਆਇਆ ਸੀ।

ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕੀ ਮਰ-ਜਾਣਾ ਕਬੂਲ ਹੈ। ਤਾਂ ਮਾਈ ਕਹਿੰਦੀ ਜੀ ਇਹ ਮਰ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਪੁੱਤ੍ਰ ਸਭ ਮਰ ਗਏ। ਇਸ ਨਾਮ ਮੈਂ ਜੰਮਦੇ ਹੀ ਮਰ ਜਾਣਾ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ-ਮਾਤਾ! ਏਸ ਦੇ ਕੇਸ ਸਿਰ ਤੇ ਰੱਖ, ਇਹ ਸਿੱਖ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਰਦਾਨਾ ਭਾਵ ਮਰਦਾ ਨਾ। ਪਰੰਤੂ ਮੀਮਸਾਹ ਦੀਆ ਔਰਤਾਂ ਤਾਂ ਜਿਊਂਦੇ ਹੀ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਰਵਾ ਰਹਿੰਦੀਆ ਹਨ ਉਹ ਤਾਂ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਦੇ ਕੇਸ ਕਤਲ ਕਰਵਾ ਹੱਥੀ ਮਰਵਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕੇ।

ਉਸ ਵਕਤ ਮਾਈ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਬਚਨ ਮੰਨ ਕੇ ਸਿਰ ਤੇ ਕੇਸ ਰਖਾ ਦਿੱਤਾ ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਹ ਗੁਰੁ ਜੀ ਨੇ ਨਾਲ ਰਬਾਬੀ ਬਣ ਕੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਇਉ ਮਰਦਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਿਆਇਆ, ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਐਸੀ ਬਖਸਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਵੀ ਕੇਸ ਰਖਾਏ। ਜਿਹੜੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉੱਚ ਕਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਸੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲਬਾਂ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣੀਆਂ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਕੇਸ ਰੱਖਾਉਣਾ ਤੇ ਸਾਬਤ ਸੂਰਤ ਰੱਖਣੀ ਯੋਗ ਬਣਾ ਕੇ ਵਹਿਮ-ਭਰਮ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢੇ, ਹੁਣ ਰੰਧਾਵਿਆਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਵਹਿਮ-ਭਰਮ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢੇ।

ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੁਝ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂਮ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਇਸ ਲਈ ਦਸਤਾਰ ਬੰਨਣੀ ਸੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੁ ਜੀ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ-

ਸਾਬਤ ਸੂਰਤ ਰੱਬ ਦੀ ਭੰਨੇ ਬੇਈਮਾਨ॥
ਦਰਗਹ ਢੋਈ ਨ ਮਿਲੈ ਕਾਫਰ ਕੁੱਤਾ ਸੈਤਾਨ॥

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਕੇਸ ਕਟੇ ਪਛਤਾਇਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਿਸਪਾਲ ਕੇਸ ਕੱਟੇ, ਜੂੜਾ ਕਟਾਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਬਲਤ੍ਰਦ ਨੇ ਬਹੁਤ ਅਫਸੋਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਉਂ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ।

ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਵੱਢਣ ਦੀ ਥਾਂ ਸਿਰ ਮੁੰਨ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਮੌਤ ਦੀ ਬਰਾਬਰ ਸੀ ਹੁਣ ਮੀਮਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਜਿਉਂਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਰਵਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਿੱਥੇ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਝੋਲੀ ਵਿਚ ਪਵਾਏ ਤੇ ਸੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਕਿਥੇ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਜੋ ਵਹਿਮ ਭਰਮ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਕਰ ਰਹੀਆ ਹਨ।

ਕੀ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਂ ਅੱਜ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿਚ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਥਾਂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਪੀੜ੍ਹੀ ਗਲਤ ਰਾਸਤੇ ਤੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੋਗ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਾਂ ਆਰਟੀਕਲ ਛਾਪ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਵਹਿਮ ਭਰਮ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਜਾਨਣ।

ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਯੋਗ ਪ੍ਰਚਾਰਦਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ ਤੇ ਸਿਰਪ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਇਹ ਕੰਮ ਸੌਪਿਆਂ ਜਾਵੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਸੰਸਥਾਂ ਤੋਂ ਉੱਚ ਵਿਦਿਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਤੇ ਸਿਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿੰਡ ਮੀਮਸ਼ਾਹ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਹਿਮ ਭਰਮ ਤੋਂ ਕੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਉਹਨਾਂ ਨੌਜ਼ਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਈਏ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਵਿਆਹ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਲੜ ਲਾਉਣ ਤੇ ਗੁਰੁ ਵਾਲੇ ਬਣਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਕੁਰੀਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਈ ਭਾਗੋ ਜੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜ਼ਰੀ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੱਸਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਸਾਨੂੰ ਲੋੜ ਆਪਣੇ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਰਹੀ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਰਾਹ ਤੇ ਲਾਉਣ ਦੀ ਉਸਨੂੰ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਲੜ੍ਹ ਲਾਉਣ ਦੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦੀ। ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਜਾਇਆ ਨਾ ਜਾਵੇ ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਨਾ ਸਹੀ ਵਿਆਜ ਤਾਂ ਉਤਾਰ ਦਈਏ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਜ ਮੋੜਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਸੀਂ ਸਾਬਤ ਸੂਰਤ ਬਣੀਏ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗੁਰੁ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਲਈ ਚਾਰ ਲਾਇਨਾਂ ਤੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਬਾਰੇ ਦੋ ਲਾਇਨਾ-

ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਾਂ ਮੈਂ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ
ਜਿਹਨਾਂ ਸੁੱਤੀ ਕੌਂਮ ਜਗਾਈ,
ਫਿਰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਾਂ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਸਹੀਦਾਂ ਨੂੰ
ਜਿਹਨਾਂ ਕੌਂਮ ਦੇ ਲੇਖੇ ਜਿੰਦ ਲਾਈ,
ਹੁਣ ਲੱਖ ਲਾਹਨਤ ਪਾਵਾਂ ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜੀ ਤੇ
ਜਿਹਨਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਰਤਾ ਵੀ ਕੀਮਤ ਨਾ ਪਾਈ।


10 Comments

  1. paramjeet singh new delhi August 21, 2010, 4:08 am

    sikhi da dhura akhwaun wale punjab de vich sikhism da eho jeha katle-aam hona wakayi neerashajanak hai..es to sanu apniya parchar diyan kamiya labh ke sedh lena chahida te ehna loka di maansikta nu samajh ke parchar di muhim hor tej chherhan di lorh hai..... sikhi nu aj choh tarfo hamle bardasht karan layi tyar hona chahida hai
    SRI AKAL JI SAHAYE

    Reply to this comment
  2. Charnjeet Singh Amritsar August 21, 2010, 6:08 am

    shame on our parcharak who living in beside area of this place.. it's a big shock for us. in my knowledge too many preacher living in patiala distt. what they are doing on this ?

    Reply to this comment
  3. JASVINDER SINGH DELHI August 21, 2010, 7:08 am

    WJKK WJKF
    EH SAB KUCH ATE DELHI DE SAROOPA DI BEDABI DE MAAMLE WICH SAARI KAUM LAI DOOB KE MARAN WALI GAL HAI, SAADI KAUM HUN KHASSIYAA ATE DARPOKA DI KAUM BAN CHOOKI HAI, WEBSITE ATE MEDIA TE ISSU PAAN NAAL KUCH NAHI BANNA,
    SAMA HUN JAWAB DEN DA HAI, VEKH-VEKH KE AATMA SAARAN NAAL KUCH NAHI BANNA,
    SARNA ATE BAADAL WARGE KAUM DE KIRRE SAADI SIKHI NOO KHA RAHE NE
    KAUM DE VEERO SAMBALO APNE VIRSE ATE SIKHI NOO
    NAHI TE BAAD VICH KUCH NAHI BACHA

    Reply to this comment
  4. Surinderjit Singh August 21, 2010, 10:08 am

    Sikhism does not restrict or enslave any HUMAN BEING nor does SIKHISM converts forcefully or covertly to become SIKH.

    Its their loss who choose to be desert SIKHISM and not loss of GURU and KHALSA PANTH.

    SIKHS can't waste their energy on chasing these so called SIKH-IMPOSTERS or any provocations by ANTI-PANTHIC FORCES or should they ?

    SIKHS need to focus their time/energy on "seva and simmran" and for prosperity of entire human beings.

    Anti-panthic forces always have tried to entice "PANTH" on these self-inflicting causes.

    Reply to this comment
  5. Ajmer Singh Randhawa New Delhi August 21, 2010, 10:08 pm

    Though I am also Randhawa but thanks to my parents, i have not gone through this hatred ritual. So far i was proud upon my clan which belongs to Baba Budha ji but after viewing this video and reading the report, I feel guilty on being called Randhawa to myself.

    I wish if I could see this pakhandi Baba somewhere alone and i may teach him a lesson that this shameful rtual may not be repeated in future.

    To hell with them.

    Reply to this comment
  6. Gagandeep singh Bombay August 21, 2010, 11:08 pm

    Shocking story, because it is happening in punjab (The land of Sikh unity).
    Akaal Thakhat should take strong step against this bizarre ritual so that this can't happen again in punjab.
    Same on those parcharaks who residing near by this area.

    Reply to this comment
  7. Ravindrapal Singh Pune August 23, 2010, 3:08 am

    I read the whole story, n found that Sarmomani committee and Gursikh Persons belonging to that area are major accused, why they don't take appreciated step against this brutality, still they are keeping silence on this major brutality.

    Reply to this comment
  8. jasleen kaur USA August 23, 2010, 12:08 pm

    @Surinderjit singh veerjee-
    you are right, Sikhi does not force conversions. That's why this ritual is all the more terrible. It is essentially forcing children to give up their sikhi. at such a young age, and with adults forcing it on them, this is enslaving them to a manmat lifestyle.
    if the adults want to act like bamans and sacrifice their beloved kes to a fire, that is their paap. But for a child to have it forced upon them when they are too young to know better, too young to say no... this is tragic indeed.

    @panthic editors- has Akal Takht been notified of this? if sikh children are forcibly having their kes removed, the perpetrator should be severely punished, as should any amritdhari who dares take part in this sacrilege.
    thank for alerting us to this.

    Reply to this comment
  9. Surinderjit Singh August 25, 2010, 8:08 am

    Respected jasleen kaur bhanjee:

    I don't want to enter into the debate however should we be more worried about THOUSANDS SIKHS loosing SIKHIee in PANJAB to DRUGS/WINE/ALCOHAL or this single sporadic event?

    What action would you/we like to TAKE on this?

    Punish their PARENTS/FAMILY? Under what LAW?

    Sometime we don't need to RUN-down by just emotions but excercise practical approach.

    Once you have come-up with solution for this, kindly enlighten us all!
    Hoping we shall never witness this again.

    WahegurujikakhalsaWahegurujikifateh!

    Reply to this comment
  10. hukum singh bangalore August 26, 2010, 5:08 pm

    This incidence gives a clear cut picture of existence of bahamanwad in Sikhism. It was really shocking to see Nihang samprda committing this act. This is a wake up call Singho Get Up!before these bahamans commit pose a threat to our nirala panth. Its the duty of Masands of our pradhank committee to punish these pakhandi babas. This video should be aired on TV so the world knows about it. Akaal Sahai.

    Reply to this comment
 

Disclaimer: Panthic.org does not necessarily endorse the views and opinions voiced in the feedback from our readers, and cannot be held responsible for their views.

Background and Psyche of Anti-Sikh Events of 1984 & the RSS : Video Interview with Bhai Ratinder Singh

Akaal Channel's interview with Panthic.org Senior Editor Bhai Ratinder Singh regarding anti-Sikh events in 1983, and 1984 in Indore Madhya Pardes and the RSS Psyche
Read Full Article


RECENT ARTICLE & FEATURES

ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਅਦੁੱਤੀ ਯੋਧਾ - ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਦਿੱਲੀ’

 

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਈ ਛੋਟੀ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਲੀਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹਾ ਵਤੀਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਤੇ ਤੁਰ ਪਏ ਸਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੈੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਵੀ ਥਰ੍ਹ ਥਰ੍ਹ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ...

Read Full Article

Sant Giani Baba Mohan Singh Ji - Head of Bhinder Kalan Samperdai Passes Away

 

Sant Giani Mohan Singh Ji, the saintly centenarian head of the Bhindra Samperdai, has attained Akal Chalana, leaving his mortal body to merge with Akal Purakh Sahib. The revered Giani Ji headed the religious seminary (Taksal) for over half a century. ...

Read Full Article

Operation Blue Star: The Launch of a Decade of Systematic Abuse and Impunity

 

In June 1984, the Indian Army attacked Harmandir Sahib, popularly known as the Golden Temple, as well as over 40 other gurdwaras (Sikh places of worship) throughout Punjab. The attacks, codenamed “Operation Blue Star,” killed thousands of civilians trapped inside the gurdwaras. This assault marked the beginning of a policy of gross human rights violations in Punjab that continues to have profound implications for the rule of law in India....

Read Full Article

ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਛੰਦ-ਵਿਧਾਨ

 

ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਆਰੰਭਿਕ ਰਚਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ’ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿਤ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੰਦ-ਗਤ ਵਿਵਧਤਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਛੰਦ-ਬੱਧ ਵਿਵਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੱਚਾ ਗ੍ਰੰਥ ਇਕ ਸੌ ਚਾਲੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਛੰਦ-ਰੂਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਸਮੁੱਚੇ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ੧੪੦ ਦੇ ਕਰੀਬ ਛੰਦ-ਰੂਪ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਵੰਨਗੀ ਪੱਖੋਂ ਮਾਤ੍ਰਿਕ, ਵਰਣਿਕ ਅਤੇ ਗਣਿਕ ਤਿੰਨਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਛੰਦ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਹਨ। ...

Read Full Article

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ : ਭਾਸ਼ਾਈ ਰੂਪ

 

ਹੱਥਲੇ ਪਰਚੇ ਵਿਚ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਾਠ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸਰੂਪ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਆਕਰਨਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਜਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਮੱਧਕਾਲ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕਿਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਤਹੀ ਅਵਲੋਕਣ ਗੁਰਮੁਖੀ ਔਰਥੋਗ਼੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਰਥਾਤ ਇਸ ਰਚਨਾ ਨੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਔਰਥੋਗ਼੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਸਰੂਪ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।...

Read Full Article

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ : ਸੁਰਤ-ਸੰਚਾਰ

 

ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਿਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਪਹਿਰ ਗਾਉਣ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਭਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਗਉਡ਼ੀ ਰਾਗ ਵਿਚ ਸਿਰਜਤ ਜਾਂ/ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਿਤ ਬਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠ ਦਾ ਆਰੰਭ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਵਾਲੇ ਸਲੋਕ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਵਰਣਨ ਨਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਖਾਂ ਦੀ ਮਣੀ ਹੈ...

Read Full Article

ਚੰਡੀ ਦੀ ਵਾਰ : ਕਾਵਿ-ਕਲਾ

 

ਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਕੀ ॥ ਪਾਤਸਾਹੀ ੧੦ ॥ ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗੌਤੀ ਸਿਮਰਿ ਕੈ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਲਈਂ ਧਿਆਇ ॥...

Read Full Article

ਪੁਸਤਕ ਸਮੀਖਿਆ - ਆਰ.ਐਸ.ਐਸ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ

 

ਲੇਖਕ ਐਸ.ਐਮ.ਮੁੱਸ਼ਰਿਫ਼ ਸਾਬਕਾ ਆਈ.ਜੀ ਪੁਲਿਸ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੁਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੋਜੀ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਭਰਪੂਰ ਕਲਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪਲੇਠੀ ਕਿਤਾਬ ''ਕਰਕਰੇ ਦਾ ਕਾਤਲ ਕੌਣ?, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚੇਹਰਾ'' ਲਿਖ ਕੇ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇਸ਼-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਘਿਨਾਉਣੀਆਂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। | ...

Read Full Article

ਰੰਘਰੇਟਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬੇਟਾ : ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਚਿਤਰਿਆ ਭਾਈ ਜੈਤਾ

 

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਨੂੰ 'ਰੰਘਰੇਟਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬੇਟਾ' ਕਹਿ ਕੇ ਵਡਿਆਇਆ ਸੀ। ਜ਼ਿਆਰਾਤਰ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਜੈਤਾ, ਬਾਲ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇ ਨੂੰ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸੀਸ ਭੇਂਟ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਉੱਘੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਚਿੱਤਰ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਭਰੀ ਤਫ਼ਸੀਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਰਚਨਾ।...

Read Full Article